Od 2025 roku program „Czyste Powietrze” – jeden z najważniejszych polskich projektów walki ze smogiem – wejdzie w nową fazę. Przewidziane zmiany mają na celu dalsze zwiększenie efektywności energetycznej budynków mieszkalnych oraz ograniczenie zanieczyszczeń powietrza poprzez bardziej rygorystyczne zasady przyznawania dotacji. Poniżej przedstawiamy najważniejsze nowości, które zaczną obowiązywać od początku 2025 roku.
Obowiązkowa termomodernizacja budynku
Jedną z kluczowych zmian, które dotkną beneficjentów programu „Czyste Powietrze” od stycznia 2025 roku, będzie konieczność przeprowadzenia termomodernizacji budynku jako warunku otrzymania dotacji na wymianę źródła ciepła. Wcześniej możliwa była wymiana pieca bez modernizacji całego budynku, co prowadziło do problemów – nowe, energooszczędne urządzenia montowane były w słabo izolowanych domach, przez co rachunki za energię nie spadały tak, jak powinny. Nowy przepis ma zmusić właścicieli nieruchomości do zainwestowania również w ocieplenie budynku, co przyniesie realne korzyści środowiskowe oraz finansowe dla mieszkańców.
Wprowadzenie paszportu energetycznego
Aby ułatwić właścicielom budynków proces planowania termomodernizacji, program „Czyste Powietrze” przewiduje wdrożenie tzw. paszportu energetycznego. Dokument ten pozwoli na ocenę energetyczną nieruchomości oraz zaplanowanie niezbędnych kroków modernizacyjnych. Paszport energetyczny, oparty na szczegółowym audycie energetycznym, pomoże określić, jakie prace należy wykonać, aby spełnić standardy energooszczędności wymagane przez program.
Lista rekomendowanych wykonawców
W odpowiedzi na liczne nadużycia związane z nierzetelnymi wykonawcami, którzy nie wywiązywali się ze swoich zobowiązań, program „Czyste Powietrze” wprowadzi listę rekomendowanych wykonawców. Ma to na celu lepszą ochronę beneficjentów przed nieuczciwymi praktykami oraz gwarantuje, że osoby korzystające z dotacji będą mogły liczyć na usługi wysokiej jakości. Lista wykonawców będzie regularnie aktualizowana, co zapewni beneficjentom szeroki wybór, dostosowany do regionalnych potrzeb.
Zmiana zasad prefinansowania
Prefinansowanie, czyli możliwość wypłaty części środków przed realizacją inwestycji, cieszyło się dużym zainteresowaniem. Niestety, doprowadziło ono również do nadużyć, dlatego w 2025 roku program przewiduje zmianę zasad wypłaty tych środków. Nowe przepisy ograniczą prefinansowanie, a część środków zostanie wypłacana dopiero po zakończeniu i weryfikacji wykonanych prac. Może to obejmować dodatkowe zabezpieczenia w postaci ubezpieczenia wykonawców, co zmniejszy ryzyko wyłudzeń i zapewni szybszą obsługę wniosków.
Odejście od dofinansowania paliw kopalnych
W związku z polityką klimatyczną Unii Europejskiej, program „Czyste Powietrze” ma stopniowo ograniczać dofinansowanie dla urządzeń zasilanych paliwami kopalnymi, jak kotły gazowe czy olejowe. W 2025 roku dotacje będą skierowane głównie na odnawialne źródła energii, takie jak pompy ciepła i przyłącza do sieci ciepłowniczych. Takie podejście ma na celu ograniczenie emisji CO₂ oraz wsparcie rozwoju technologii bardziej przyjaznych środowisku.
Co zmiany oznaczają dla beneficjentów?
Zmiany w programie „Czyste Powietrze” mają pomóc Polsce zbliżyć się do unijnych standardów ekologicznych oraz zwiększyć rzeczywisty wpływ programu na poprawę jakości powietrza. Choć nowe wymogi mogą wymagać od beneficjentów większych inwestycji na początku, długofalowe korzyści finansowe i ekologiczne, w postaci mniejszych rachunków za energię i zdrowszego środowiska, są nieocenione.
Program „Czyste Powietrze” staje się coraz bardziej złożony, co świadczy o rosnącej potrzebie kompleksowego podejścia do termomodernizacji i ochrony środowiska. Warto pamiętać, że aby móc skorzystać z dotacji, każdy beneficjent będzie musiał spełnić nowe wymogi dotyczące efektywności energetycznej budynku i wybrać rekomendowanego wykonawcę.
